|
|
Το Ρήμα στα Ιταλικά
|
|
|
Στη λέξη ρήμα (από το Λατινικό verbum = λέξη) μπορούν να αποδοθούν 4 διαφορετικές ερμηνείες:
1. (αρχαία) Λέξη; Στη σύγχρονη χρήση επιζεί σχεδόν και μόνο σε αρνητικές φράσεις: έφυγε χωρίς να προσθέσει ρήμα; Δεν κάνεις ρήμα με κανέναν; Δεν είπε, δεν απάντησε ρήμα. Επαναλαμβάνεις ρήμα μετά από ρήμα: λέξη λέξη.
2. Στην χριστιανική θεολογία, το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, έντονη σαν αιώνια λέξη ή γνώση του Πατέρα; Λόγος.
Ρήμα του Θεού, λέξη του Θεού: Ιερά Κείμενα.
3. (λογοτεχνική προέκταση) Άποψη, συζήτηση, εξέχων παράδειγμα: οι Ιταλοί ποιητές συμβάδιζαν για αιώνες με το ρήμα του Πετράρχη.
4. (Γραμματική) Μεταβαλλόμενο μέρος του λόγου το οποίο δείχνει μια πράξη ή μια κατάσταση σε αναφορά με ένα υποκείμενο; Σύμφωνα με το γλωσσολογικό σύστημα που έχει σχέση, μπορεί να μετατρέψει τις μορφές του σε σχέση με το πρόσωπο, το χρόνο, τον τρόπο, τα χαρακτηριστικά και τη διάθεση: «αγαπάω», «βλέπω», «ακούω» είναι ρήματα.
Το ρήμα είναι λοιπόν πιο μεταβαλλόμενο από το λόγο δεδομένου ότι πρέπει να προσαρμοστεί στις διαφορετικές καταστάσεις: αλλάζει σύμφωνα με την έγκλιση, το χρόνο, το πρόσωπο και είναι αυτές οι αλλαγές που συχνά κάνουν την εκμάθηση δύσκολη.
Κατάταξη
Τα ρήματα μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σύμφωνα με τις ακόλουθες κατηγορίες: Είδος
Μεταβατικό: πλένω
Αμετάβατο: πηγαίνω
Φωνή
Ενεργητική (εγώ πλένω)
Παθητική (πλύθηκα)
Αυτοπαθής (πλένομαι) Πρόσωπο Πρώτο (αυτός που μιλάει: εγώ, εμείς)
Δεύτερο (αυτός που ακούει : εσύ, εσείς)
Τρίτο (άλλοι: αυτός, αυτοί) Αριθμός Ενικός (ένα υποκείμενο)
Πληθυντικός (περισσότερα υποκείμενα) Χρόνος Ενεστώτας (ταυτόχρονη πράξη)
Παρελθόν (προηγούμενη πράξη)
Μέλλον (πράξη που ακολουθεί)
Έγκλιση Οριστική (προκύπτει από προσωπικές καταλήξεις: οριστική, υποτακτική, ευκτική, προστακτική)
Αόριστη (χωρίς καταλήξεις: απαρέμφατο, μετοχή, γερούνδιο) Χρήση Βοηθητικό (σχηματίζει τους σύνθετους χρόνους: έχω πάει)
Δηλωτικό (λειτουργεί σαν κατηγόρημα: εγώ τρώω) Κλίση Ομαλή (πρώτη, δεύτερη, τρίτη κλίση)
Απρόσωπη (βρέχει)
Ελλειπτική (συνηθίζω να)
Ρήματα που ανήκουν σε δύο συζυγίες (πραγματοποιώ, ολοκληρώνω)
Ανώμαλη (πηγαίνω)
ΚΛΙΣΗ
Ως κλίση ορίζεται η κλιτική κατάληξη του ρήματος, δηλαδή η μεταβλητότητα των τύπων. Για παράδειγμα, ένας ρηματικός τύπος όπως τρώω μπορεί να αλλάξει σύμφωνα με το χρόνο : Εγώ τρώω; Εγώ έτρωγα. Σε αυτή την περίπτωση, πρόκειται για τον ενεστώτα και τον παρατατικό.
Υπάρχουν τρία διαφορετικά μοντέλα για την κλίση των ρημάτων: αυτά τα μοντέλα, που ονομάζονται κλίσεις, διαχωρίζονται από το θεματικό φωνήεν (δηλαδή αυτό στην αρχή της κατάληξης) του ενεργητικού απαρεμφάτου.
- Η πρώτη (-are)
- Η δεύτερη (-ere), που απαρτίζεται κυρίως από ανώμαλα ρήματα
- Η τρίτη (-ire)
- Τα ρήματα έχω και είμαι έχουν δική τους κλίση
Το πρώτο μέρος που είναι αμετάβλητο και μεταφέρει την έννοια του ρήματος είναι η ρίζα; το τελικό μέρος που μεταβάλλεται και μεταφέρει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για να δηλώσει τον αριθμό και το πρόσωπο, το χρόνο και τον τρόπο είναι η κατάληξη ή το μορφολογικό μόρφημα.
Για παράδειγμα, η ρηματική μορφή «amavo» αποτελείται από τη ρίζα «am» και από την κατάληξη «avo» και έχει χαρακτήρα το γράμμα «a», που αναφέρεται στην πρώτη συζυγία, στο χρόνο (παρατατικός) και στην κλίση (οριστική) «v», το πρόσωπο (πρώτο) και τον αριθμό (ενικός) «o».
Το ρήμα είμαι έχει δική του κλίση και προέρχεται από τα λατινικά, δεν έχει λοιπόν σχέση με τις ομαλές ιταλικές κλίσεις.
Το ρήμα έχω ανήκει στη δεύτερη κλίση, η υπερβολική συχνότητα που χρησιμοποιείται και η επακόλουθη χρήση του έχουν επιφέρει σημαντικές μεταβολές που το έκαναν πολύ διαφορετικό από τα ρήματα εκείνης της κλίσης.
Η πρώτη κλίση
Ρίζα: η πρώτη κλίση συμπεριλαμβάνει σε μεγάλο βαθμό τα ρήματα της πρώτης κλίσης στα λατινικά, επί το πλείστον ομαλά και πολυάριθμα, επιπλέον περιλαμβάνει πολλά ρήματα της νέας γενιάς, για παράδειγμα όλη την οικογένεια των ρημάτων με κατάληξη –izzare που προέρχονται από τις τεχνικές και πολιτικές επιστήμες και προέρχονται από ουσιαστικά, κύρια ονόματα και επίθετα, όπως standardizzare ή coventrizzare.
Είναι η κλίση με τον μεγαλύτερο αριθμό ρημάτων και με τον μικρότερο αριθμό ανώμαλων ρημάτων.
Τα ρήματα σε «-ciare», «-giare» e «-sciare» χάνουν το τελικό «i» από τη ρίζα μπροστά από τις καταλήξεις που ξεκινούν από «e» και από «i».
Αυτή η τάση ισχύει και για τα ρήματα όπως «pronunciare» ή «annunciare» στα οποία το «i» είχε, αρχικά, αξία συλλαβής, γραφόταν δηλαδή «annuncerò».
Διατηρούν αντίθετα το «i» τα ρήματα «associare» (associerò) και «effigiare» (effigierò).
Τα ρήματα σε «-gnare»είναι ομαλά, οπότε παρουσιάζουν το «i» σε όλες τις μορφές που είναι μέρος της κατάληξης (πρώτο πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής ενεστώτα «noi bagniamo» και της υποτακτικής ενεστώτα «che noi bagniamo» και δεύτερο πρόσωπο πληθυντικού της υποτακτικής ενεστώτα «che voi bagniate»: ο τύπος «voi bagnate» είναι σχετικός με το δεύτερο πρόσωπο πληθυντικού της οριστικής ενεστώτα).
Εφόσον η προφορά κρύβει το «i» από το ομάδα «gnia», στη γραπτή γλώσσα γίνονται πλέον δεκτοί οι τύποι χωρίς «i»: «noi bagnamo» και «che voi bagnate».
Τα ρήματα σε «-iare» που στο πρώτο πρόσωπο ενικού της οριστικής ενεστώτα τονίζονται στο i (για παράδειγμα, invìo, avvìo, scìo, spìo) διατηρούν το i άπό τη ρίζα, δεδομένου ότι αυτή συνεχίζει να τονίζεται, και μπροστά από καταλήξεις που ξεκινούν από i, οπότε λέμε tu avvì-i, che essi avvì-ino.
Στο πρώτο και το δεύτερο πρόσωπο πληθυντικού του ενεστώτα της οριστικής και του ενεστώτα της υποτακτικής, τα οποία δεν τονίζονται, το i του θέματος κατεβαίνει μπροστά στην αρχική κατάληξη που τελειώνει σε i: noi avv-iàmo, voi avv-iàte.
Τα ρήματα σε iare όπου στο πρώτο πρόσωπο ενικού της οριστικής ενεστώτα τα i της ρίζας δεν τονίζεται (για παράδειγμα stùdio, dilànio, gònfio), το i κατεβαίνει πάντα μπροστά από κατάληξη που αρχίζει από i: tu stud-i, voi stud-iate, che essi stud-ino. Το i της ρίζας διατηρείται μπροστά από την κατάληξη για να αποφευχθεί οποιοδήποτε σύγχυση με άλλους σχηματισμούς: λέμε λοιπόν tu odii (ρήμα odiare) για να το διαχωρίσουμε από το tu odi (ρήμα udire), tu varii (ρήμα variare) για να το διαχωρίσουμε από το tu vari (ρήμα varare).
Τα ρήματα που έχουν στη ρίζα τους το δίφθογγο uo θα έπρεπε, κατά κανόνα, να διατηρήσουν το δίφθογγο όταν βρίσκεται σε συλλαβή που τονίζεται και να τον απλοποιήσουν όταν ο τόνος είναι στην κατάληξη. Να λέμε δηλαδή: io suòno, tu suòni, egli suòna, e noi soniàmo, voi sonàte, io sonàvo, io sonerò. Στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο ευμετάβλητος και συχνά συναντάμε εξαιρέσεις στους κανόνες. Η τωρινή τάση είναι να προσαρμόζουμε την έγκλιση των ρημάτων, χρησιμοποιώντας το δίφθογγο σε όλες τις μορφές ειδάλλως να μην τον χρησιμοποιούμε καθόλου. Ο δίφθογγος χρησιμοποιείται σε ρήματα όπως suonare, tuonare, ruotare, arruolare: θα πούμε λοιπόν io suòno, io suonerò. Ο δίφθογγος δε χρησιμοποιείται σε ρήματα όπως giocare, innovare, rinnovare.
Σε γενικές γραμμές τείνει να εξαλειφθεί ο δίφθογγος στα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα ρήματα, διατηρώντας τον μόνο σε περιπτώσεις όπου η απλοποίησή του θα δημιουργούσε συγχύσεις, όπως io vuoto (ρήμα vuotare) για να το διαχωρίσουμε από το io voto (ρήμα votare), ειδάλλως io nuoto (ρήμα nuotare) για να το διαχωρίσουμε από το io noto (ρήμα notare).
Η δεύτερη συζυγία
Η δεύτερη συζυγία συμπεριλαμβάνει λίγα ρήματα αλλά μεταξύ αυτών είναι αυτά που χρησιμοποιούνται περισσότερο στην ιταλική γλώσσα. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών είναι ανώμαλα. Σε αυτή την κατηγορία επίσης βρίσκονται τα ρήματα της δεύτερης συζυγίας της λατινικής τα οποία τελειώνουν σε – ere, με το θεματικό φωνήεν 'e' μακρύ το οποίο συνεπώς τονίζεται (vid-ére -> vedére), και τα ρήματα της τέταρτης συζυγίας της λατινικής τα οποία τελειώνουν σε –ere, με το φωνήεν ε βραχύ και το οποίο συνεπώς δεν τονίζεται (lég-ere -> léggere). Για αυτό το λόγο η δεύτερη συζυγία παρουσιάζει είτε ρήματα με κατάληξη που τονίζεται (temére) είτε ρήματα που η κατάληξη δεν τονίζεται (rídere). Η θέση του τόνου δεν εισχωρεί στη συζυγία των ρημάτων. Ανήκουν στη δεύτερη συζυγία και τα ρήματα σε in -arre (trarre), -orre (porre) και -urre (condurre). Παρόμοια ρήματα γεννούνται από τη σύντμηση των ρημάτων της λατινικής της τρίτης συζυγίας σε -ere: tráhere -> trarre, pónere -> porre, conducere -> condurre.
Ο passato remoto στο πρώτο ενικό και στο τρίτο πρόσωπο στον ενικό και στον πληθυντικό αριθμό έχει δύο τύπους: η πρώτη έχει κατάληξη σε -è, -è, -erono και η δεύτερη σε -ètti, -ètte, -ettero. Γενικά ο πρώτος τύπος αποφεύγεται επειδή θεωρείται ποιητικός, είναι όμως προτιμότερο να τελειώνει η ρίζα του ρήματος σε 't': λέμε λοιπόν potei και riflettei περισσότερο από potetti e riflettetti.
Τα ρήματα σε -gnere (για παράδειγμα spegnere) φέρονται σαν ομαλά ρήματα, παρουσιάζουν δηλαδή το 'i' στις κλήσεις όπου το φωνήεν είναι μέρος της κατάληξης: στο πρώτο πρόσωπο της ενεργητικής φωνής της οριστικής ενεστώτα (noi spegn-iamo) και στο πρώτο και δεύτερο της υποτακτικής ενεστώτα της οριστικής φωνής (che noi spegn-iamo, che voi spegn-iate). Τελευταία συγχέεται ο τύπος χωρίς 'i': noi spegnamo ecc ...
Τα ρήματα με το δίφθογγο “uo” στη ρίζα (muovere, nuocere, riscuotere) διατηρούν το δίφθογγο όταν είναι σε θέση που τονίζεται, απλοποιώντας το σε φωνήεν “o” όταν, στη συζυγία, βρίσκεται σε άτονη συλλαβή ή σε κλειστή που τονίζεται, δηλαδή που καταλήγει σε σύμφωνο: έχουμε λοιπόν io muóvo, tu muóvi, egli muóve e noi moviàmo, voi movéte, io movévo, io mòssi. Ο ίδιος κανόνας ισχύει για τον δίφθογγο 'ie' των ρημάτων όπως possedere e tenere, έχουμε λοιπόν io possièdo, tu possièdi, essi possièdono e noi possediàmo, voi possedéte.
Η Τρίτη συζυγία
Η τρίτη συζυγία σχηματίζεται από ρήματα με διάφορους τύπους. Περιέχει τα ρήματα της λατινικής γλώσσας της τέταρτης συζυγίας, αλλά επίσης και πολλά από τη δεύτερη (για παράδειγμα florere -> fiorire) και της τρίτης συζυγίας (για παράδειγμα cápere -> capire). Επίσης εμπλουτίζετε με ρήματα νέου σχηματισμού.
Παίρνοντας σαν παράδειγμα την κλίση των ρημάτων της τρίτης συζυγίας το ρήμα sentire, μπορούμε να πούμε ότι ακολουθούν και τα ακόλουθα ρήματα: aprire, bollire, divertire, dormire, fuggire και λίγα ακόμη. Στα υπόλοιπα ρήματα της τρίτης συζυγίας στο πρώτο, δεύτερο, τρίτο πρόσωπο του ενικού και στο τρίτο πρόσωπο του πληθυντικού στην οριστική ενεστώτα, στην υποτακτική ενεστώτα και στην προστακτική ενεστώτα εισάγεται μεταξύ της ρίζας και της κατάληξης το επίθεμα -isc-. |
| |
|
Βοηθητικά ρήματα |
essere |
avere |
| |
Ομαλά ρήματα |
Μεταβατική κλίση – Ενεργητική και παθητική φωνή |
| 1η κλίση: AM-ARE - LAV-ARE - MANGI-ARE - PARL-ARE - PREPAR-ARE |
| 2η κλίση: TEM-ERE |
| 3η κλίση: SENT-IRE |
| |
Ανώμαλα ρήματα |
Μεταβατική κλίση – Ενεργητική και παθητική φωνή |
| 1° 1η κλίση: AND-ARE - D-ARE - S-TARE |
| 2η κλίση: DIRE (DIC-ERE) - LEGG-ERE - DOV-ERE - PREND-ERE - FARE (FAC-ERE) - PREND-ERE - SAP-ERE - POT-ERE - VOL-ERE |
| 3η κλίση: APR-IRE |
Μεταβατική κλίση – Ενεργητική και παθητική φωνή |
| 1η κλίση: |
| 2η κλίση: PIAC-ERE - VED-ERE |
| 3η κλίση: USC-IRE - VEN-IRE | |
|
|
|
 |
|
 |
|
Συμβουλέψου το ημερολόγιο των μαθημάτων, έτσι θα μπορείς να οργανώσεις την διαμονή σου |
|
|
 |
|
 |
|
Έλεγξε οn – line την ετοιμότητα σου επάνω στην Ιταλική γλώσσα |
|
|
 |
|
 |
|
Στην σελίδα μας μπορείς να καθορίσεις το κόστος του μαθήματος σου στο Ότραντο |
|
|
|
| |
| |
ILS Italian Language School
Κεντρικό γραφείο: Vico Antonio Sforza, 18 - 73028 Otranto Lecce) - Italiy
Γεωγραφικές Συντεταγμένες: N 40° 09. 184' - E 18° 29. 246'
Τηλέφωνο & Φαξ: +39 0836 805350 - Κινητό τηλέφωνο: +39 329 2956361
Web & Ηλεκτρονικό μήνυμα: www.ilsonline.it - info@ilsonline.it
|
|
|
|
|
 |
| Ανακαλύψτε τις δραστηριότητές μας στο Otranto και στη Σχολή.
>>>ερισσότερα
|
|
 |
|
|
|
|
|
 |
| Κοινότητα φίλων που απολαμβάνουν να μαθαίνουν ιταλικά από τις εμπειρίες ο ένας του άλλου.
>>>ερισσότερα
|
|
 |
|
|
